Obowiązująca od września 2020 r. nowelizacja ustawy Prawo budowlane wprowadza szereg istotnych zmian w zakresie procesu inwestycyjnego. Poniższy wpis ma na celu zaznaczenie najistotniejszy zmian i ich krótkie omówienie.

Najważniejsze zmiany obejmują:

1. podział projektu budowlanego na 3 zasadnicze części (dotychczas składał się z 4 części),
2. zakres dokumentów na etapie składania wniosku o pozwolenie na budowę,
3. zmiany odnośnie uzyskania odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych,
4. katalogu robót budowlanych wymagających zgłoszenia zamiast uzyskania pozwolenia na budowę, a także rodzaju robót budowlanych które nie wymagają ani zgłoszenia, ani pozwolenia,
5. wzmocnienie bezpieczeństwa pożarowego w przypadku zmiany sposoby używania budynku lub jego części,
6. ustalenie granicznego terminu 5-lat dla stwierdzenia nieważności decyzji pozwolenia na budowę.

Projekt budowlany podzielony został na trzy części:

1. projekt zagospodarowania terenu, który ma zawierać usytuowanie projektowanych obiektów budowlanych, w tym sieci uzbrojenia terenu oraz urządzeń budowlanych, sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków, układ komunikacyjny, a także zawierać informację o obszarze oddziaływania obiektu,
2. projekt architektoniczno-budowlany, który powinien zawierać układ przestrzenny oraz formę architektoniczną projektowanego obiektu, zamierzony sposób użytkowania, charakterystyczne parametry techniczne, opinię geotechniczną, projektowane rozwiązania materiałowe i techniczne mające wpływ na otoczenie w tym środowisko, informację o wyposażeniu technicznym budynku w tym projektowanym źródle lub źródłach ciepła do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej,
3. projekt techniczny, w którym powinny znaleźć się między innymi: projektowane rozwiązania konstrukcyjne wraz z wynikami obliczeń statyczno-wytrzymałościowych, charakterystyka energetyczna, rozwiązania techniczne oraz materiałowe, inne opracowania – w tym instalacyjne.

Do wniosku o pozwolenie na budowę, lub niektórych inwestycji realizowanych na zgłoszenie, dołącza się trzy egzemplarze (dotychczas były to cztery egzemplarze) projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, lub kopiami tych opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów.

Przed rozpoczęciem budowy kierownik budowy jest obowiązany m.in. potwierdzić wpisem w dzienniku budowy otrzymanie od inwestora zatwierdzonego projektu budowlanego oraz o ile jest wymagany – projektu technicznego. Jeżeli kierownik budowy rozpocznie prace bez projektu technicznego może być ukarany grzywną.

Inwestor do wniosku o pozwolenie na budowę będzie dołączał tylko część obecnego projektu budowlanego. Wchodzi zatem w życie podział projektu budowlanego na: projektu zagospodarowania terenu (usytuowanie, układ komunikacyjny, informacja o obszarze oddziaływania obiektu), projekt architektoniczno-budowlanego (układ przestrzenny, projektowane rozwiązania techniczne i materiałowe) i projekt techniczny (opis konstrukcji, instalacji, charakterystyka energetyczna). Ten ostatni trzeba będzie złożyć u kierownika budowy przed rozpoczęciem robót, a w urzędzie nadzoru budowlanego dopiero razem z wnioskiem o udzielenie pozwolenia na użytkowanie lub zgłoszeniem zakończenia robót.

Całkowitej zmianie uległ art. 29 prawa budowlanego zawierający katalog robót budowlanych, które nie wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę a mogą być realizowane na podstawie zgłoszenia.

Nowelizacja wprowadza łatwiejszą legalizację samowoli budowlanej. Właściciel uniknie opłaty legalizacyjnej, jeśli zgłosi do nadzoru budowlanego samowolę budowlaną (min. 20-letnią) i przedstawi ekspertyzę techniczną, potwierdzającą możliwość bezpiecznego użytkowania obiektu oraz geodezyjną inwentaryzację powykonawczą. Nowelizacja wprowadza 5-letni termin dla stwierdzenia nieważności decyzji pozwolenia na budowę i decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, po tym terminie nie będzie można już jej zmienić. Będą wymagane ekspertyzy przeciwpożarowe w przypadku zmiany sposobu użytkowania budynku wpływającej na ochronę przeciwpożarową (np. zamiana piwnicy w escape room czy mieszkania na przedszkole).